قیر ۶۰/۷۰ چیست؟ بهترین راهنمای انتخاب و خرید مطمئن

اگر در حوزه آسفالت، عایق‌کاری یا پروژه‌های ساختمانی فعالیت دارید، احتمالاً بارها نام قیر ۶۰/۷۰ چیست را شنیده‌اید. این نوع قیر یکی از پرمصرف‌ترین و استانداردترین مدل‌ها در ایران است و نقش مهمی در کیفیت آسفالت و عایق‌کاری دارد. بسیاری از پیمانکاران و کارفرماها هنگام انتخاب قیر مناسب دچار سردرگمی می‌شوند، چون تفاوت‌ها و کاربردهای هر نوع قیر برای همه واضح نیست. در این مقاله به صورت ساده و کاربردی این موضوع را باز می‌کنیم تا کاملاً بدانید چه زمانی باید از قیر ۶۰/۷۰ استفاده کنید. اگر قصد انتخاب مطمئن برای پروژه خود دارید، این راهنما دقیقاً برای شما نوشته شده است.

قیر ۶۰/۷۰ چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

قیر ۶۰/۷۰ یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین انواع قیرهای نفوذی (Penetration Grade) است که در سطح جهانی شناخته شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده، فرآورده‌ای سیاه‌رنگ، چسبناک و ویسکوز است که عمدتاً از فرآوری و تصفیه نفت خام در پالایشگاه‌ها به دست می‌آید. نام‌گذاری این نوع قیر به دلیل ویژگی‌های فیزیکی خاص آن، به ویژه درجه نفوذ مشخص، انجام شده است که نشان‌دهنده سختی یا نرمی آن در دمای استاندارد است. این گرید قیر، تعادل بسیار مطلوبی بین نرمی و سختی برقرار می‌کند و آن را برای استفاده در طیف وسیعی از شرایط آب و هوایی، به‌خصوص مناطق معتدل، ایده‌آل می‌سازد.

به طور خلاصه، این نوع قیر به عنوان یک قیر نیمه سخت شناخته می‌شود که مقاومت خوبی در برابر آب، چسبندگی عالی به مصالح سنگی و دوام مناسب در برابر تغییرات دمایی دارد. همین توازن در ویژگی‌های قیر ۶۰/۷۰ است که آن را به سنگ بنای بسیاری از پروژه‌های زیرساختی تبدیل کرده است. از آسفالت خیابان‌ها و جاده‌ها گرفته تا عایق‌کاری رطوبتی ساختمان‌ها، این ماده حیاتی نقش کلیدی در دوام و پایداری سازه‌ها ایفا می‌کند.

عدد ۶۰/۷۰ چه معنایی دارد؟ (درجه نفوذ قیر)

درجه نفوذ، یکی از مهم‌ترین معیارهای فنی برای دسته‌بندی قیرها است و به طور مستقیم میزان سختی یا نرمی قیر را نشان می‌دهد. در مورد قیر ۶۰/۷۰، اعداد ۶۰ و ۷۰ یک بازه مشخص را تعریف می‌کنند که بیانگر میزان نفوذ یک سوزن استاندارد در شرایط آزمایشگاهی است. توضیح این مفهوم فنی به زبان ساده به شرح زیر است:

1. تعریف درجه نفوذ: اندازه‌گیری مقدار نفوذ یک سوزن استاندارد (تحت بار ۱۰۰ گرم) در یک نمونه قیر در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد، طی ۵ ثانیه.
2. واحد اندازه‌گیری: نفوذ بر حسب دهم میلی‌متر اندازه‌گیری می‌شود (مثلاً ۶۰ برابر با ۶ میلی‌متر است).
3. معنی ۶۰/۷۰: این درجه نفوذ نشان می‌دهد که سوزن استاندارد بین ۶۰ تا ۷۰ دهم میلی‌متر (معادل ۶ تا ۷ میلی‌متر) در نمونه قیر نفوذ می‌کند.
4. سختی و نرمی: هرچه این عدد بزرگتر باشد، قیر نرم‌تر (شل‌تر) است و برای مناطق سردسیر مناسب‌تر است. متقابلاً، هرچه عدد نفوذ کوچک‌تر باشد، قیر سفت‌تر (سخت‌تر) است و برای مناطق گرمسیری استفاده می‌شود. قیر ۶۰/۷۰ با نفوذ متوسط، برای مناطق با آب و هوای معتدل و نیمه‌گرم ایده‌آل است و تعادلی بین مقاومت در برابر شیارشدگی (در گرما) و ترک‌خوردگی (در سرما) ایجاد می‌کند.

ویژگی‌های فنی قیر ۶۰/۷۰

برای اطمینان از کیفیت و عملکرد مطلوب در پروژه‌های عمرانی، قیر ۶۰/۷۰ باید دارای مشخصات فنی دقیقی باشد که از طریق آزمایش‌های استاندارد تعیین می‌شوند. این ویژگی‌های قیر ۶۰/۷۰ تضمین می‌کنند که محصول برای کاربردها قیر ۶۰/۷۰ بهینه باشد:

• نقطه نرمی (Softening Point):

دمایی که در آن قیر شروع به نرم شدن و جریان یافتن می‌کند. برای این گرید، معمولاً در محدوده ۴۹ تا ۵۶ درجه سانتی‌گراد است. این خاصیت در برابر تغییر شکل آسفالت در هوای گرم حیاتی است.

• نقطه اشتعال (Flash Point):

پایین‌ترین دمایی که در آن بخارات قیر با حضور شعله کوچک، مشتعل می‌شوند. این دما معمولاً بیش از ۲۵۰ درجه سانتی‌گراد است که نشان‌دهنده ایمنی آن در هنگام گرم کردن و استفاده است.

• شکل‌پذیری (Ductility):

توانایی قیر در کشیده شدن بدون پاره شدن، که نشان‌دهنده خاصیت انعطاف‌پذیری و کشسانی آن است. شکل‌پذیری مطلوب برای مقاومت آسفالت در برابر تنش‌ها و ترک‌خوردگی‌های ناشی از تغییرات دما ضروری است.

• افت وزنی در اثر حرارت (Loss on Heating):

میزان تبخیر شدن مواد فرار قیر در هنگام گرمایش. این مقدار باید بسیار کم باشد تا خواص اصلی قیر حفظ شود.

• حلالیت در تتراکلرید کربن یا تری‌کلرواتیلن:

میزان خلوص قیر را نشان می‌دهد و معمولاً باید بیش از ۹۹ درصد باشد. این نشان می‌دهد که قیر ناخالصی‌های معدنی کمی دارد.

کاربردهای قیر ۶۰/۷۰ در آسفالت و عایق‌کاری

قیر ۶۰/۷۰ به دلیل خصوصیات منحصربه‌فرد خود، به یک ماده اصلی در صنایع راهسازی و ساختمانی تبدیل شده است. کاربردها قیر ۶۰/۷۰ تنها محدود به یک حوزه نیست، بلکه در بخش‌های مختلفی برای افزایش دوام و محافظت از زیرساخت‌ها استفاده می‌شود. مهم‌ترین کاربردها قیر ۶۰/۷۰ عبارت‌اند از:

1. تولید آسفالت گرم: این قیر، جزء اصلی در ساخت آسفالت گرم مورد استفاده در لایه‌های رویه و میانی جاده‌ها، خیابان‌ها، بزرگراه‌ها و فرودگاه‌ها در مناطق با آب و هوای معتدل تا نیمه‌گرم است.
2. تولید عایق‌های رطوبتی (ایزوگام): این قیر به دلیل چسبندگی عالی و مقاومت در برابر نفوذ آب، ماده اولیه اصلی در تولید ایزوگام و دیگر پوشش‌های ضدآب برای پشت‌بام‌ها، دیوارها، استخرها و فونداسیون‌ها است.
3. آب‌بندی و درزگیری: درزها و شکاف‌های آسفالت، بتن و سایر سطوح به وسیله قیر ۶۰/۷۰ پر شده و آب‌بندی می‌شوند تا از نفوذ آب و آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.
4. تولید قیرهای امولسیونی و محلول: این قیر به‌عنوان ماده پایه در ساخت قیرهای امولسیونی (مخلوط با آب) یا قیرهای محلول (مخلوط با حلال‌های نفتی) استفاده می‌شود که برای اجرای آسفالت سرد یا لایه‌های پرایم‌کوت مناسب هستند.
5. ساخت پوشش‌های حفاظتی: استفاده در پوشش لوله‌ها، مخازن و سازه‌های زیرزمینی برای محافظت در برابر خوردگی و رطوبت نیز از دیگر کاربردها قیر ۶۰/۷۰ محسوب می‌شود.

تفاوت قیر ۶۰/۷۰ با انواع دیگر قیر (40/50 ، 85/25 و …)

برای انتخاب صحیح قیر در هر پروژه، شناخت تفاوت‌های کلیدی بین گریدهای مختلف ضروری است. هر گرید بر اساس میزان نفوذ، سختی و نقطه نرمی برای شرایط آب و هوایی و کاربردهای متفاوتی بهینه‌سازی شده است.

مزایا و معایب قیر ۶۰/۷۰

انتخاب قیر مناسب برای پروژه‌های عمرانی مستلزم ارزیابی دقیق مزایا و معایب هر گرید است. قیر ۶۰/۷۰ به دلیل تعادل خواص، مزایای متعددی را ارائه می‌دهد، اما محدودیت‌هایی نیز دارد که باید در نظر گرفته شوند.

مزایای قیر ۶۰/۷۰:

1. توازن در خواص: این قیر بهترین توازن بین سختی و انعطاف‌پذیری را برای مناطق معتدل فراهم می‌کند و خطر ترک‌خوردگی در سرما و شیارشدگی در گرما را به حداقل می‌رساند.
2. چسبندگی بالا: ویژگی‌های قیر ۶۰/۷۰ شامل چسبندگی عالی به سنگدانه‌ها و مصالح ساختمانی است که دوام آسفالت و ایزوگام را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.
3. مناسب برای عایق‌کاری رطوبتی: یکی از مهم‌ترین کاربردها قیر ۶۰/۷۰ در تولید ایزوگام است که به دلیل مقاومت بالا در برابر نفوذ آب، انتخاب اول تولیدکنندگان است.
4. رایج بودن و دسترسی: این گرید پرمصرف‌ترین قیر در بسیاری از کشورهای تولیدکننده نفت است، لذا دسترسی به آن آسان و قیمت آن معمولاً اقتصادی‌تر است.

معایب قیر ۶۰/۷۰:

1. عملکرد محدود در دماهای شدید: در مناطق بسیار گرم (مانند جنوب ایران) یا بسیار سرد (مانند مناطق کوهستانی)، ممکن است عملکرد بهینه را نداشته باشد و نیاز به استفاده از قیرهای سخت‌تر یا نرم‌تر باشد.
2. حساسیت به اکسیداسیون در بلندمدت: در معرض طولانی‌مدت عوامل محیطی مانند UV خورشید، ممکن است به مرور زمان سخت‌تر و شکننده‌تر شود.
3. نیاز به اصلاح در پروژه‌های سنگین: در جاده‌های با ترافیک بسیار سنگین یا بزرگراه‌های اصلی، اغلب برای بهبود عملکرد، نیاز به اصلاح با پلیمرها (PMB) دارد.

استانداردها و مشخصات قیر ۶۰/۷۰

برای تضمین کیفیت و امکان صادرات و واردات، قیر ۶۰/۷۰ باید مطابق با استانداردهای داخلی و بین‌المللی تولید شود. رعایت این استانداردها، گواه کیفیت ویژگی‌های قیر ۶۰/۷۰ و مناسب بودن آن برای کاربردها قیر ۶۰/۷۰ است.

1. استاندارد ملی ایران (ISIRI): مشخصات فنی قیر ۶۰/۷۰ در ایران بر اساس استاندارد ملی شماره ۲۴۳۰ تعیین می‌شود که محدوده قابل قبول برای هریک از خواص فیزیکی قیر (نقطه نرمی، درجه نفوذ، شکل‌پذیری و…) را مشخص می‌کند.
2. استانداردهای بین‌المللی (ASTM و AASHTO): در سطح جهانی، این قیر معمولاً با استانداردهایی نظیر ASTM D946 یا AASHTO M20 مطابقت داده می‌شود. این استانداردها متدولوژی‌های آزمون و حدود مشخصات را تعریف می‌کنند.
3. گواهینامه‌های کیفیت: تولیدکنندگان معتبر برای اثبات کیفیت محصولات خود، گواهینامه‌هایی از مراجع بازرسی و آزمایشگاهی مستقل مانند SGS دریافت می‌کنند که تطابق قیر تولیدی را با استانداردهای اعلام شده تأیید می‌کند.
4. اهمیت نقطه نرمی و درجه نفوذ: در این استانداردها، بیشترین تأکید بر میزان درجه نفوذ (۶۰ تا ۷۰ دهم میلی‌متر) و نقطه نرمی (معمولاً ۴۹ تا ۵۶ درجه سانتی‌گراد) است؛ چرا که این دو پارامتر، رفتار قیر در برابر تغییرات دما و بارگذاری را کنترل می‌کنند.

نحوه تشخیص قیر ۶۰/۷۰ اصل از تقلبی

در بازار، متأسفانه نمونه‌های تقلبی یا با کیفیت پایین قیر نیز عرضه می‌شوند که می‌توانند دوام و عملکرد پروژه شما را به شدت کاهش دهند. تشخیص قیر ۶۰/۷۰ اصل از تقلبی مستلزم دانش فنی و انجام آزمایش‌های کنترل کیفیت است.

• درخواست برگه آنالیز (Test Report): معتبرترین روش، درخواست برگه آنالیز (Certificate of Analysis – COA) از تولیدکننده یا فروشنده است که باید توسط آزمایشگاه معتبر و مستقل (مانند آزمایشگاه‌های دارای تأییدیه استاندارد) صادر شده باشد و تمام ویژگی‌های قیر ۶۰/۷۰ را طبق استاندارد (ASTM D946 یا ISIRI 2430) تأیید کند.
• بررسی درجه نفوذ و نقطه نرمی: در آزمایشگاه، اصلی‌ترین معیارها که باید بررسی شوند، درجه نفوذ (باید بین ۶۰ تا ۷۰ باشد) و نقطه نرمی (باید در محدوده ۴۹ تا ۵۶ درجه سانتی‌گراد باشد) هستند. انحراف از این بازه‌ها نشان‌دهنده دستکاری یا عدم رعایت استاندارد در تولید است.
• توجه به خلوص (حلالیت): قیر با کیفیت باید حلالیت بسیار بالایی در حلال‌های استاندارد (نزدیک به ۱۰۰%) داشته باشد. درصد پایین‌تر حلالیت، نشان‌دهنده وجود ناخالصی‌های معدنی یا مواد افزودنی نامناسب است.
• رنگ و یکنواختی: قیر اصل دارای رنگ مشکی یکنواخت و براق است. هرگونه ناهمگونی، وجود ذرات خارجی یا متمایل بودن رنگ به خاکستری می‌تواند نشانه کیفیت پایین یا تقلبی بودن باشد.

قیمت قیر ۶۰/۷۰ در سال جاری و عوامل مؤثر بر آن

قیمت قیر ۶۰/۷۰ به عنوان یک محصول نفتی، ثابت نیست و به طور مداوم تحت تأثیر عوامل متعددی در بازار داخلی و جهانی قرار دارد. برای اطلاع از قیمت دقیق، استعلام روزانه از فروشندگان معتبر ضروری است، اما شناخت عوامل مؤثر می‌تواند به برنامه‌ریزی مالی پروژه‌ها کمک کند.

• قیمت نفت خام و وکیوم باتوم: قیر، محصول نهایی فرآوری نفت خام است، لذا اصلی‌ترین عامل مؤثر بر قیمت، بهای جهانی نفت خام و قیمت خوراک پالایشگاه‌ها (وکیوم باتوم) است که به‌صورت مستقیم بر هزینه تولید تأثیر می‌گذارد.
• نرخ ارز (دلار): از آنجا که قیمت‌گذاری وکیوم باتوم در بورس کالا بر اساس نرخ ارز و قیمت‌های جهانی صورت می‌گیرد، هرگونه نوسان در نرخ دلار، بلافاصله بر قیمت نهایی قیر اثر می‌گذارد.
• میزان عرضه و تقاضا: در فصول اوج پروژه‌های راهسازی و ساختمانی (مانند بهار و تابستان)، تقاضا افزایش یافته و این امر می‌تواند منجر به افزایش قیمت قیر ۶۰/۷۰ شود.
• هزینه‌های حمل و نقل و بسته‌بندی: هزینه‌های مربوط به بسته‌بندی (بشکه، جامبو بگ یا فله) و حمل و نقل (تانکر یا کانتینر) به دلیل افزایش قیمت سوخت و خدمات، جزئی از قیمت نهایی قیر هستند.

نتیجه‌گیری

قیر ۶۰/۷۰ به دلیل استاندارد بودن، چسبندگی بالا و عملکرد مناسب در شرایط آب‌وهوایی ایران، انتخاب شماره یک بسیاری از پروژه‌های آسفالت و عایق‌کاری است. اگر شناخت درستی از ویژگی‌ها و تفاوت‌های این قیر داشته باشید، کیفیت اجرای پروژه‌تان به‌طور چشمگیری افزایش پیدا می‌کند. در نهایت مهم‌ترین موضوع، تهیه قیر اصل و استاندارد از مجموعه‌ای معتبر است تا خیالتان از بابت کیفیت راحت باشد. ایزوگام سیتی با ارائه محصولات تست‌شده و کارشناسی شده، می‌تواند بهترین همراه شما در انتخاب و تامین قیر موردنیاز پروژه باشد. برای مشاوره رایگان فقط کافیست تماس بگیرید.

پیشنهاد می‌کنیم مطالب زیر را مطالعه بفرمایید:

انواع قیر

قیر مناسب برای قیرگونی کدام است؟

سؤال متداول

۱. قیر ۶۰/۷۰ برای چه نوع پروژه‌هایی مناسب است؟

برای آسفالت‌کاری، ایزوگام و پروژه‌های عایق‌کاری در مناطق معتدل بهترین عملکرد را دارد.

۲. تفاوت قیر ۶۰/۷۰ با قیر 85/25 چیست؟

قیر ۶۰/۷۰ نرم‌تر و مناسب آسفالت گرم است، اما 85/25 سخت‌تر و مناسب ایزوگام و عایق‌کاری است.

۳. چطور بفهمیم قیر ۶۰/۷۰ اصل است؟

با بررسی درجه نفوذ، رنگ، بوی استاندارد و خرید از مجموعه‌های معتبر مثل ایزوگام سیتی.